ေငြခိုးမွဳကို အမတ္ၾကီး မဟာပညာေက်ာ္၏ ျဖတ္ထံုး

ဒီေခတ္မွာ အလွဴသြားရင္ အလွဴရွင္ရဲ့ေနာက္ေၾကာင္းရာဇဝင္ကို အေသအခ်ာေလ့လာျပီးမွ အလွဴသြားဖို ့လိုျပီ။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ရခိုင္ပညာရွင္ မဟာပညာေက်ာ္ႏွင့္ေတြ ့သြားရင္ “စားစရာမရိွ၊ ေလ်ာ္စရာရိွ” ျဖစ္သြားမယ္။ ဇာတ္ေၾကာင္းေလးကေတာ့ ဒီလိုပါ…..

ရခိုင္အေမြဓမၼသတ္လာ အေမြခြဲေဝပံုမ်ား

ရခိုင္အေမြဓမၼသတ္လာ အေမြခြဲေဝပံုမ်ား

မိဘဘိုးဘြားတို ့၏ အေမြဟူသည္ကား သားသမီးေျမးျမစ္တို ့အဖို ့ ခံစားအပ္သည့္ အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ အေမြဆိုရာ၌ မိဘဘိုးဘြားပိုင္ ဥစၥာပစၥည္း ကၽြဲႏြားဆင္ျမင္း၊ လယ္ယာျခံေျမႏွင့္ အိမ္ယာအေဆာက္အအံု စသည္တို ့ကို ဆိုလိုပါသည္။ မိဘဘိုးဘြားပိုင္အေမြအႏွစ္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ သားသမီးေျမးျမစ္တို ့က ဆက္ခံထိမ္းသိမ္းၾကရသည္။ ခြဲေဝခံစားၾကရသည္။ ဤသည္ပင္လွ်င္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို ့၏ ယဥ္ေက်းမွူအစဥ္အလာတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။

ေရွးရခိုင္ ဘိုးဘြားလူၾကီးသူျမတ္တို ့သည္ အေမြခြဲေဝရာ၌ ေရွးမူေရွးဟန္မ်ားကို မပယ္ဘဲ၊ ေရွးထံုးေရွးဟန္မ်ားႏွင့္အညီ အေမြမ်ားကို ခြဲေဝဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ တရားမွ်တမွုရိွေအာင္လည္း ေဆာင္ရြတ္ခဲ့ၾကသည္။

ရခိုင္ရာဇဝင္သစ္က်မ္း- သတၱမတြဲ

ရခိုင္ျပည့္ရွင္ မဟာသမၼတမင္းကို ဖမ္းယူပင့္ေဆာင္သြားျပီးေနာက္ ဒါးပိုင္ၾကီးေယာက္ဖေတာ္ ေက်ာ္ပံုသည္ ရခိုင္ျပည္သူအေပါင္းတို ့ႏွင့္ ျမန္မာတို ့ကိုတိုက္မည္ဟု သကၠရာဇ္ (၁၁၄၆)ခု တေပါင္းလတြင္ ခ်ီလာေသာ္ ျမန္မာျမိဳ ့ဝန္ နႏၵပက်န္က ဆီးခံ၍တိုက္ေလလွ်င္ ရခိုင္တို ့ စစ္ပ်က္စီး၍ ေျပးၾကေလ၏။

က်ိန္းအရပ္၌ အေစာင့္ေနထားေသာ ျမန္မာတို ့ကို အိမ္ေရွ့မင္းစစ္ကဲရဲေဘာ္သည္ ျမန္မာတို ့သည္ ေျမာက္ဦးျမီဳ ့သို ့ ေျပးဝင္ၾကေလ၏။ ျမိဳ ့ဝန္ နႏၵပက်န္က တပ္မွဳးတပ္သားကိုထြက္တိုက္ေစေလေသာ္ အိမ္ေရွ့မင္း စစ္ကဲရဲေဘာ္သည္ ႏွင့္ လူအမ်ားကို ဖမ္း၍ရေလလွ်င္ သတ္လွ်က္ပစ္ေလ၏။

ရခိုင္ျပည္ေတာ္လွန္ေရး

ရခိုင္ျပည္ေတာ္လွန္ေရး

(ဓညစံ)

၁၆ ၾကိမ္ေျမာက္ ေတာ္လွန္ေရးေန ့ၾကီးအတြက္ ျပည္ေထာင္စုတဝွန္းလံုး သတိရၾကရန္ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကို သရုပ္ေဖၚရာတြင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားတို ့၏ ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကပံုကို သီးသီးျခားျခား ေဖာ္ျပခဲ့လွ်င္ အခ်ိဳ ့ခ်ိဳ ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအျမင္က်ဥ္းသည္။ အမ်ိဳးသားေရးဆန္သည္ဟု စြပ္စြဲၾကမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ရခိုင္အမ်ိဳးသားတို ့ သက္စြန္ ့ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပံုကို ေဖာ္မျပလွ်င္ မျဖစ္ဟု စိတ္ထားျမင့္ျမတ္ေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသား မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ထင္ျမင္ၾကမည္ မလြဲေပ။

အေလာင္းမင္းတရားၾကီး၏ ႏြယ္ေတာ္စဥ္ႏွင့္ ရခိုင္ရာဇဝင္အဆို

ရခိုင္ျပည္တြင္ သိရီသုဓမၼရာဇာမင္းလက္ထက္တြင္ ေလာင္းၾကက္စားအမတ္ငကုသလသည္ ေဗဒင္အတတ္၊ အင္းအိုင္၊ မႏၱန္အတတ္တို ့ကို အထူးတတ္ကၽြမ္းသည္။ ယင္းအမတ္ငကုသလသည္ မိဖုရားနတ္ရွင္မယ္ႏွင့္ ခ်စ္ၾကိဳက္မိသည္။ မင္းကိုပရိယာယ္ျဖင့္သတ္၍ ထီးနန္းကိုလုယူသိမ္းပိုက္ရန္ၾကံရြယ္သည္။ သီရိသုဓမၼရာဇာမင္းကို ဆင္ျဖဴေတာ္ေရာက္ပါလိမ့္မည္။ ဤသို ့လုပ္ေတာ္မူပါဟုေလွ်ာက္ရာ မင္းလည္းယံုၾကည္၍ ဆိုတိုင္းလိုက္လုပ္မိ၏။ ပညာရိွငလက္ရံုးက ငကုသလ၏မေတာ္မတရားျပဳလုပ္ပံုမ်ားကို တင္ေလွ်ာက္ျပီးလွ်င္ ေဆးဝါးပေယာဂ၍ အရွင္မင္းၾကီးကို္ယ္ေတာ္၌ပင္ ေရာဂါကပ္ေရာက္ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဤအတိုင္းဆိုလွ်င္ ခုနစ္လေစ့ေသာအခါ၌ပင္ နတ္ရြာစံရေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးေလွ်ာက္ထားခဲ့ေသာ္လည္း မင္းၾကီးယံုေတာ္မမူေခ်။ ျမိဳ ့တြင္းျမိဳ ့ျပင္တြင္ ခေလးမ်ားက

၁- မင္းဟရီေမွာက္မွား အလားလား ဟရီလည္းေသ ျပည္လည္းေၾက။

ဥဒါန္းက်ီအံ့ေလာ့ အိုျပည္သူ

ထေလာ့ျပည္သူ

ျပည္သူထေလ့၊ နိုးထေလာ့

ထေလာ့ျပည္သူ၊ နယ္ခ်ဲ့ဟူသမွ်

ဆန့္က်င္ၾကရန္၊ ေမာင္းထုတ္ရန္နွင့္

တြင္းရန္ျပင္ရန္၊ ရန္ဟူသမွ်

တိုက္ၾကဖ်က္ၾက။

ကြ်န္နွစ္သက္ရာ၊ ဘဝတာ၌

တိုင္းပ်က္ျပည္ပ်က္၊ လူမ်ိဳးပ်က္၍

အက်င့္သိကၡာ၊ ဖ်က္ဆီးလာလည္း

သီလမ႑ိဳင္၊ ရခိုင္ရကၡ

ေစာင့္ေရွာက္ၾကေလာ့။

မ်ိုးဖ်က္ရန္သူ၊ အၾကံဟူသမွ်

ဆန့္က်င္ၾက။

နဖူးလက္တင္၊ မစဥ္းစားခင္က

ငါေျပာျပမည္၊ အိုျပည္သူ

လက္ဝါးတြင္းေဖါက္၊ ၾကီမ္ၾကိဳးေလွ်ာက္္သီ

တစီတတန္း၊ လူသိန္းသန္းနွင့္

သွ်င္ပင္မုနိ တုမဟိကို

ေဆာင္ယူဘိသည္၊ ျမန္မာျပည္သို့

ထိုစဥ္ခါက၊ နန္းအမရ

ျပည္ဌာနဟု ဆိုလတ္၏။

ရခုိင္

”ဧ..ဧလည္း ဧတံု တစံုမက္မက္၊ ေခၚခိုက္ခတ္လ်က္၊ ဆက္ဆက္လြေလ၊ အေထြေထြတည့္၊ မေရႏူိင္ဘဲ၊ ဝမ္းလ်င္ကြဲမွ်၊ သဲထဲပူပန္၊ ဝွန္တုန္ၾကက္သီး၊ ေဘးၾကီးေဘးလွ်င္၊ ပ်င္မွ်ၿပည့္လွိဳင္၊ အဆိုင္ဆိုင္တည့္၊ ရခိုင္မည္သာ၊ မဟာသမတ၊ ခတၳိယ၏ ဆက္မွတသြယ္၊ အႏြယ္ကိုပ၊ ေနလပံုစင္း၊ ထြန္းပလွ်င္းဟု၊ သတင္းစကား၊ နာသာမ်ားႏွင့္၊ ထံပါးကေသာ္၊ သားကိုေဖ်ာ္၍၊ မယ္ေတာ္ရွင္မ၊ က်ဴးပါကလွ်င္း”

မဟာေတာ္ဝင္ ဘုရင္မ်ိဳးႏြယ္ေတာ္မ်ား

ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အသက္ႏွင့္ခႏၶာကိုယ္ကို အပ္ႏံွျပိး ဗုဒၶဝါဒျပန္ ့ပြါးေရးအတြက္ ဘဝကိုျမွပ္ႏံွေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ဓမၼအာဇာနည္ဆရာေတာ္ အသွ်င္စျႏၵမဏီပင္ျဖစ္ေပသည္။ ဗုဒၶဘာသာသမိုင္းထဲတြင္ မွတ္ေက်ာက္တင္ခံရေလာက္ေအာင္ထိ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေပသည္။ အိႏၵီယႏိုင္ငံ၌ ေပ်ာက္ကြယ္လုနိးပါးျဖစ္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို ့၏ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေဗာဓိမဏိၭဳင္ၾကိးကို အခက္အခဲမ်ိဳးစံုၾကားထဲမွ အသက္ကိုပဓါနမထား ၾကိဳးပမ္းထိမ္းသိမ္းေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ေပသည္။ ၾကိးက်ယ္ထက္ျမက္ေသာ ဇြဲလံုလ၊ တည္ျငိမ္နက္ရွုိင္းေသာ သတၱိဗ်တၱိ၊ မ်ိဳးရိုးဗီဇ၏ေသြးတို ့ေၾကာင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ ဥတာပရာေဒ့ရွ္ျပည္နယ္ ကုသိနာရံုဆရာေတာ္ၾကိး စျႏၵမုဏိဟု ကမၻာသိထင္ရွားေက်ာၾကားခဲ့ေပသည္။

ဗ်ဥ္း(၃၃)လံုး ရခုိင္ေလွေတာ္သံ

က – ကိုမူကား။ ။ ကဥၥနပဗၸတာ၊ ေငြေတာင္သာက၊ ဟသၤာဝမ္းဘဲ၊ ပ်ံက်ဝဲသည္၊ မစဲရံကာ၊ ရံကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။

ခ – ကိုမူကား။ ။ ျမတ္လွသီးခံ၊ ရေသ့ပ်ံကို၊ အၾကံယူမွား၊ မင္းသားျပည္သွ်င္၊ ျပစ္မွားလွ်င္ေက၊ ျပည္ေတာ္ဝင္ကာ၊ ဝင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။

ဂ – ကိုမူကား။ ။ ဂႏၶမာလာ၊ ပန္းနံ ့သာႏွင့္၊ လင္ရွာမရ၊ နဂါးမလွ်င္၊ ေန ့ညမျပတ္၊ လွည့္ဖ်ားတတ္သည္၊ သူျမတ္ရႊင္ကာ၊ ရႊင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။

ဃ – ကိုမူကား။ ။ ဃရာဝါသ၊ ကိစၥမ်ားေျမာင္၊ လူတို ့ေဘာင္ဝယ္၊ ခြါေရွာင္ခ်ီျပိး၊ မင္းၾကိးတတပ္၊ သားလြတ္လပ္သည္၊ အထြဋ္တင္ကာ၊ တင္ကာေသာ္လည္း၊ ဟန္စိေလ၊ ဟန္စြေလ။ ။

သတိုးေအာင္ နတ္သာျခင္း

သတိုးေအာင္ေလ

နတ္ေမာင္ေယာကၤ်ား

ေကသလာေလ

ၾကပ္စင္ကၽြန္းမွာ

မြီးလို ့ဖြားေရ။

သၾကားျမီးျဖဴ

စိတ္လည္းတူ

မယူျမီးခ်စ္

ရႊြီေက်ာင္းေတာ္မွာ

အလိုလိုက္ေက

ပန္းမုနိ ျမေအာင္

ေဘာင္မခ်စ္ေက

သတိုးေအာင္ေလ

နတ္ေမာင္ေယာက္်ား

ရြက္အုပ္ျမညိဳ

ဖါးျပိဳကၽြန္းမွာ

မြီးစပ္ထားေရ။